Η κολονοσκόπηση είναι η εξέταση εκλογής για τον έλεγχο του παχέος εντέρου που ονομάζεται ειλεός. Η εξέταση πραγματοποιείται με καταστολή (μέθη) ώστε να μην παρουσιάζεται πόνος ή ταλαιπωρία στον ασθενή.
Για να γίνει η εξέταση το ενδοσκόπιο διαπερνά από τον πρωκτό στο παχύ έντερο του ασθενούς. Το ενδοσκόπιο είναι ένας μακρύς, λεπτός και εύκαμπτος σωλήνας που διαθέτει κάμερα στην άκρη του και επιτρέπει την καταγραφή του εσωτερικού του εντέρου.
Η εξέταση γίνεται, αφού έχει πραγματοποιηθεί την προηγούμενη ημέρα της εξέτασης καλός καθαρισμός του εντέρου με τη χρήση καθαρτικού φαρμάκου.
Έτσι μπορεί να γίνει διάγνωση διαφόρων παθήσεων όπως πολύποδες, καρκίνοι, εκκολπώματα, κολίτιδες και πολλά άλλα. Όπως και στη γαστροσκόπηση έτσι και στην κολονοσκόπηση υπάρχει η δυνατότητα λήψεως βιοψιών από τον ιατρό, οι οποίες διερευνούνται με την ιστολογική εξέταση.
Κατά την κολονοσκόπηση μπορεί να γίνει θεραπεία διαφορών παθήσεων του εντέρου, όπως αφαίρεση πολυπόδων, σταμάτημα αιμορραγίας από το έντερο, διαστολή στενώσεων και πολλά άλλα.
Πώς γίνεται η κολονοσκόπηση.
Με την κολονοσκόπηση ελέγχουμε το εσωτερικό τοίχωμα (βλεννογόνος) του παχέος εντέρου καθώς και τα τελευταία λίγα εκατοστά του λεπτού εντέρου.
Η κολονοσκόπηση γίνεται με ένα εύκαμπτο μαλακό σωλήνα, το κολονοσκόπιο, διαμέτρου του μέσου δακτύλου μας και έχει διάρκεια περίπου 20-30 λεπτά. Συνήθως γίνεται με ήπια νάρκωση, τη λεγόμενη μέθη, που χορηγείται ενδοφλέβια. Ο ασθενής κατά τη διάρκεια της νάρκωσης έχει τις αισθήσεις του και μπορεί να συνεργαστεί. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης ίσως ζητηθεί από τον ασθενή να αλλάξει πλευρό ή να ξαπλώσει ανάσκελα, ώστε το κολονοσκόπιο να ακολουθήσει τις φυσικές καμπές του εντέρου και να προχωρήσει εντελώς ανώδυνα. Σε μερικές περιπτώσεις ο ασθενής μπορεί να νιώσει παροδικά ένα αίσθημα διάτασης, δηλαδή φουσκώματος. Αυτό συμβαίνει επειδή χορηγούμε αέρα μέσω του κολονοσκοπίου, ώστε να διαταθεί ο αυλός του εντέρου και να διαγνωστεί το σύνολο της επιφάνειας του εντέρου. Η αίσθηση αυτή είναι σύντομη και υποχωρεί γρήγορα με την αποβολή του αέρα ή με την αναρρόφηση μέσω του κολονοσκοπίου. Αν εντοπιστεί κάποια βλάβη ή φλεγμονή θα χρειαστεί να ληφθεί ένα μικρό κομμάτι του βλεννογόνου για διερεύνηση. Αυτό γίνεται ανώδυνα με τη λαβίδα βιοψίας που διαπερνά μέσα από το κολονοσκόπιο. Στο τελικό στάδιο της εξέτασης, ο ασθενής θα πρέπει να συνοδεύεται και δεν θα πρέπει να οδηγήσει για 8 ώρες περίπου.
Ποιά είναι η προετοιμασία για κολονοσκόπηση.
Η σωστή προετοιμασία είναι πολύ σημαντική, ώστε η εξέταση να έχει διαγνωστική αξία. Για την προετοιμασία ο ασθενής θα πρέπει να πάρει καθαρτικά την προηγούμενη μέρα και να ακολουθεί συγκεκριμένη δίαιτα τις τρεις προηγούμενες ημέρες πριν την εξέταση. Επίσης μπορεί να ζητηθεί πριν την εξέταση έλεγχος με γενική και πήξη αίματος και πιθανώς να ρυθμιστεί η φαρμακευτική αγωγή του ασθενούς, ιδίως εαν λαμβάνει αντιπηκτική αγωγή.
Πότε χρειάζεται η κολονοσκόπηση.
- Διερεύνηση κοιλιακού άλγους
- Εναλλαγές διάρροιας δυσκοιλιότητας
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Διερεύνηση σιδηροπενικής αναιμίας
- Χρόνια διάρροια που διαρκεί πάνω από τέσσερις εβδομάδες
- Παρουσία αίματος στα κόπρανα
- Σε ασθενείς με θετικό κληρονομικό ιστορικό πολυπόδων ή όγκον του παχέος εντέρου σε συγγενείς πρώτου ή δευτέρου βαθμού.
- Η κολονοσκόπηση συνίσταται σε όλο τον πληθυσμό άνω των 50 ετων, ακόμη και χωρίς την παρουσία συμπτωμάτων στα πλαίσια της πρόληψης του καρκίνου του παχέος εντέρου.
Η κολονοσκόπηση ως μέτρο προστασίας απο τον καρκίνο του παχέος εντέρου.
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι πολύ συχνός στον πληθυσμό και μάλιστα είναι ο τρίτος σε συχνότητα καρκίνος στο δυτικό τρόπο ζωής. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι πιθανότητες ενός οποιουδήποτε ατόμου (χωρίς προδιάθεση) να πάθει καρκίνο του παχέος εντέρου κατά την διάρκεια της ζωής του είναι 5% ή διαφορετικά να έχει 1 στις 20 πιθανότητες να εμφανίσει τη νόσο. Αν υπάρχει ιστορικό πολυπόδων ή καρκίνου παχέος εντέρου στην οικογένεια τότε πιθανότητα εκδήλωσης της νόσου πολλαπλασιάζεται. Η κολονοσκόπηση προλαμβάνει τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Η Ελληνική, Ευρωπαϊκή και η Αμερικανική γαστρεντερολογική εταιρεία συστήνουν να γίνεται κολονοσκόπηση στα 50 έτη και νωρίτερα αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό με καρκίνο ή αδενώματα του παχέος εντέρου.
Οι συστάσεις αυτές βασίζονται σε καλά τεκμηριωμένες μελέτες και έδειξαν ότι τα άτομα που προληπτικά υποβλήθηκαν σε κολονοσκόπηση, η πιθανότητα καρκίνου παχέος εντέρου μειώθηκε πολύ σημαντικά.
Η συχνότητα κολονοσκόπησεων ορίζεται από τις ομόφωνες Ελληνικές, Ευρωπαϊκές και Αμερικανικές κατευθυντήριες οδηγίες λαμβάνοντας υπόψη πολλές παραμέτρους από το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό ασθενή. Βασιζόμενοι σε επιστημονικές μεθόδους, ο ασθενής μαζί με τον Ιατρό, θα σχεδιάσουν το εξατομικευμένο πλάνο παρακολούθησης.
Προετοιμασία για κολονοσκόπηση.
Η προετοιμασία του εντέρου έχει μεγάλη σημασία για τη σωστή και επιτυχημένη εξέταση. Τρεις ημέρες πριν απο την εξέταση πρέπει να αποφεύγωνται λαχανικά, όσπρια, γαλακτοκομικά και φρούτα.
Αν το ραντεβού είναι πρωινές ώρες, τότε την προηγούμενη ημέρα:
Δεν πρέπει να φάτε καμιά στερεά τροφή. Πίνεται όσο το δυνατόν περισσότερα διαυγή υγρά για να αποφύγετε την αφυδάτωση, να προλάβετε το αίσθημα της πείνας και να εξασφαλίσετε άριστη προετοιμασία.
Διαυγές υγρό σημαίνει νερό, σούπα, ζωμός κρέατος ή ψαριού που έχει σουρωθεί, ώστε να αφαιρεθεί καθετί στερεό, χυμοί φρούτων χωρίς τον πολτό, χαμομήλι, τσάι ή μαύρος καφές, διαυγή αεριούχα ή μη αεριούχα ποτά όπως για παράδειγμα λεμονάδα, πορτοκαλάδα, σόδα και ζελέ χωρίς φρούτα.
Απαγορεύεται η βυσσινάδα και το γάλα.
- Το πρωί και καθόλη τη διάρκεια της ημέρας να πίνετε διαυγή υγρά και καμιά στερεά τροφή.
- Το μεσημέρι θα πιείτε σε τέσσερις με πέντε ώρες 4 λίτρα καθαρτικού KLEAN-PREP (1 ποτήρι με καθαρτικό κάθε 15 με 20 λεπτά).
- Μετά τον καθαρτικό δεν θα πάρετε στερεά τροφή, αλλά μόνο υγρά.
Την ημέρα της εξέτασης:
- Το πρωί μπορείτε να πιείτε μόνο ένα ελαφρύ ρόφημα ή νερό σε μικρή ποσότητα μέχρι και 2 ώρες πριν την εξέταση.
- Ενημερώστε τον ιατρό για τα λαμβανόμενα φάρμακα για να σας ενημερώσει ποια από αυτά μπορείτε να πάρετε την προηγούμενη μέρα ή το πρωί της εξέτασης.
Αν το ραντεβού είναι για το απόγευμα, τότε την προηγούμενη ημέρα:
- Το απόγευμα θα φάτε κάτι ελαφρύ φιδέ ή ρύζι ή σούπα με στήθος κοτόπουλο.
- Απο το απόγευμα και μετά δεν θα φάτε καμιά στερεή τροφή. Πίνετε όσο το δυνατόν περισσότερα διαυγή υγρά για να αποφύγετε την αφυδάτωση και να προλάβετε το αίσθημα της πείνας, ώστε να εξασφαλίσετε άριστη προετοιμασία.
Διαυγές υγρό σημαίνει νερό, σούπα, ζωμός κρέατος ή ψαριού που έχει σουρωθεί, ώστε να αφαιρεθεί καθετί στερεό, χυμοί φρούτων χωρίς τον πολτό, χαμομήλι, τσάι ή μαύρος καφές, διαυγή αεριούχα ή μη αεριούχα ποτά, όπως για παράδειγμα λεμονάδα, πορτοκαλάδα, σόδα και ζελέ χωρίς φρούτα.
Την ημέρα της εξέτασης:
- Στις 8 το πρωί θα ξεκινήσετε να πίνετε τα 4 λίτρα του καθαρτικού και για διάστημα τεσσάρων με πέντε ωρών ένα ποτήρι καθαρτικό κάθε 15 με 20 λεπτά.
- Μετά το καθαρτικό μπορείτε να πίνετε μόνο υγρά μέχρι 2 ώρες πριν την εξέταση.
Τρόπος παρασκευής καθαρτικού KLEAN-PREP.
Στην συσκευασία του καθαρτικού υπάρχουν 4 φακελάκια με σκόνη καθαρτικού.
- Διαλύστε τη σκόνη ενός φακέλου σε ένα λίτρο νερό.
- Συνολικά θα έχετε 4 φακελάκια και 4 λίτρα καθαρτικού, τα οποία θα πιείτε σε διάστημα τεσσάρων με πέντε ωρών.
Μπορείτε να ενημερωθείτε για επιπλέον πληροφορίες από τις οδηγίες χρήσης στη συσκευασία του καθαρτικού.
Να θυμάστε ότι η επιτυχία τις εξέτασης εξαρτάται απο τον καλό καθαρισμό του εντέρου. Η παραπάνω προετοιμασία είναι η καλύτερα ανεκτή και η πιο σύντομη σε αποτέλεσμα.
Για περισσότερες πληροφορίες απευθύνεστε στη ιατρό.